Geschiedenis van het rijbewijs
In 1906 werd het eerste officiële rijbewijs ingevoerd dat landelijk geldig was. Daarna is het al vaak veranderd. Er zijn categorieën bijgekomen en we zijn van linnen en papier naar een plastic card gegaan. Ook zijn de regels voor het ontwerp strenger geworden.
2025 – Andere echtheidskenmerken
Dit rijbewijs wordt afgegeven vanaf 1 juni 2025. Het heeft veel kenmerken dat het vorige model ook had. Het rijbewijs heeft bijvoorbeeld nog steeds een chip waarmee u kunt inloggen met DigiD. Het heeft ook 3 nieuwe echtheidskenmerken:
- Diapositief
- Antenne
- Diffractive optically variable image device (Dovid)
Lees meer over dit model op Rijbewijsmodel 2025. De echtheidskenmerken bekijkt u op Echtheidskenmerken rijbewijs 2025.
2018 – Rijbewijs met chip en online inloggen
Rijbewijzen die vanaf 26 mei 2018 worden uitgegeven hebben een chip. Als ook het beeldmerk ID op de achterkant staat, is het rijbewijs geschikt om online in te loggen. Dit kan pas vanaf 1 juli 2023 en alleen met DigiD bij de overheid, zorg en pensioenfondsen. Deze manier van inloggen geeft extra zekerheid over de identiteit van degene die inlogt. Hierdoor is het mogelijk om online zeer vertrouwelijke informatie aan te bieden.
2014 – Rijbewijs met chip
Vanaf 14 november 2014 geven we rijbewijzen af met een chip. Hierop staan dezelfde gegevens als op het rijbewijs. De chip is vanaf de buitenkant niet te zien en alleen te lezen met de Machine Readable Zone (MRZ) of de QR-code. Uitlezen op afstand kan hierdoor niet. De MRZ is een cijfer- en/of letterreeks van 1 regel op de voorkant. De QR-code is een tweedimensionaal grafisch patroon op de achterkant. De QR-code bevat ook de MRZ.
Naast de chip heeft dit rijbewijs ook een aantal nieuwe kenmerken:
- Er zit reliëf op bepaalde plekken.
- Het heeft een Sealys® Clear Window. Dit is een opvallend doorzichtig, rond venster.
- Er zit een hologram in dat van kleur verandert als u het rijbewijs kantelt.
Meer informatie leest u op Echtheidskenmerken rijbewijs 2014.
2013 – Een nieuwe Europese richtlijn
Op 19 januari 2013 krijgen alle landen in Europa dezelfde regels voor rijbewijzen. Deze staan in de Derde Europese Rijbewijsrichtlijn. Dit betekent ook een nieuw model rijbewijs. Dit zijn de belangrijkste verschillen met het model van 2006:
- Andere echtheidskenmerken.
- Het Burgerservicenummer (Bsn) staat nu op de voorkant en achterkant.
- Onderaan de voorkant is een Machine Readable Zone-regel toegevoegd.
- De barcode staat op de voorkant.
- Er is ruimte gereserveerd om in de toekomst een chip toe te voegen.
2006 – Het kunststof rijbewijs
Beveiliging tegen fraude en vervalsing van rijbewijzen blijft belangrijk. Zeker in Nederland, omdat het rijbewijs hier ook als identiteitsbewijs gebruikt mag worden. Daarom verandert het rijbewijs op 1 oktober 2006 in een kunststof kaart op creditcardformaat. Dit document is beter beveiligd, heeft een handiger formaat en is slijtvast.
De verandering van papier naar kunststof zorgt voor aanpassingen in de productie, aanvraag en afgifte van rijbewijzen. Het nieuwe model wordt centraal gemaakt, net zoals paspoorten en identiteitskaarten. Er is ook al technisch rekening gehouden met de mogelijke plaatsing van een chip op of in het rijbewijs. Bijna 8 jaar later, in 2014, wordt die chip ook echt geplaatst.
Op het rijbewijs staan ook nieuwe categorieën voertuigen:
- C1: lichte vrachtwagens, eventueel met een lichte aanhangwagen
- C1E: lichte vrachtwagens met een zwaardere aanhangwagen
- D1: bussen tot 16 personen, eventueel met een lichte aanhangwagen
- D1E: bussen tot 16 personen met een zwaardere aanhangwagen
- AM: bromfietsen.
- T: tractoren of trekkers.
2004 – Nieuwe lidstaten EU en een nieuw model rijbewijs
Op de achterkant van het rijbewijs staat het woord ‘rijbewijs’ in alle talen van de lidstaten van de EU. Dit is verplicht volgens de Europese Richtlijn. Op 1 mei 2004 treden 10 nieuwe staten toe tot de EU. Daarom moet er een nieuw model rijbewijs komen. De toevoeging van de woorden is het enige verschil met het model dat sinds 1 juni 2002 werd uitgegeven.
1996 – Strengere eisen, meer gelijkheid tussen landen
De Europese Unie (EU) wil meer gelijkheid tussen de rijbewijzen van de lidstaten. Daarom wordt het rijbewijs in 1996 vernieuwd. De categorieën krijgen naast de letters nu ook pictogrammen.
Het linnen rijbewijs kan iedereen makkelijk vervalsen. Diefstal en fraude met rijbewijzen komt dan ook steeds vaker voor. Daarom komen er in de jaren ’90 strengere eisen rond de beveiliging van het rijbewijs. Er zit bijvoorbeeld beveiliging over de persoonsgegevens. En in het document zitten daarnaast nog ongeveer 20 andere beveiligingen.
1986 – Gemeente regelt afgifte, start registratie
Tot 1986 gaven provincies rijbewijzen af. Vanaf nu doen gemeenten dit. Daarnaast start de Rijksdienst voor het Wegverkeer (nu RDW) met het registreren van de afgiftes.
1984 – Europese regels
Europese landen spreken gezamenlijke regelgeving af. Er zijn vanaf nu 5 strikt gescheiden categorieën:
- A: motoren en driewielers
- B: personenauto’s tot 3500 kilo en lichte aanhangwagens
- C: vrachtwagens en lichte aanhangwagens
- D: bussen en lichte aanhangwagens
- E: zware aanhangwagens
1960 – Ander, langer examen
In de jaren 60 is het rijexamen flink veranderd.
- 1960: het examen duurt nu 45 minuten. Dit geeft meer tijd voor alle onderdelen.
- 1963: het mondelinge examen verandert in een schriftelijk theorie-examen. Hierdoor heeft de examinator geen invloed meer op de uitslag en ontstaat er uniformiteit.
- 1964: mensen moeten nu ook buiten de bebouwde kom rijden. Het is vanaf nu dus onmogelijk om een rijbewijs te krijgen zonder ooit buiten de stad gereden te hebben.
1956 – Rijbewijzen omwisselen
Het is nu mogelijk om een buitenlands rijbewijs om te wisselen in een Nederlandse.
1951 – roze rijbewijs, meer categorieën
De Wegenverkeerswet en het Wegenverkeersreglement gaan in. De wet verving in 1935 al de Motor- en rijwielwet. Door de Tweede Wereldoorlog duurt het 15 jaar voordat het reglement klaar is en de regels ingaan.
Verschillende landen maken afspraken over het rijbewijs. Ze besluiten onder andere dat het rijbewijs roze moet zijn.
De rijbewijzen zijn nu 5 jaar geldig en de categorie bromfietsen wordt afgeschaft. Deze categorie komt in 2006 pas weer terug op het rijbewijs. Vanaf nu kunnen mensen een rijbewijs halen voor de categorieën hieronder. Haalt iemand B, C of D? Dan krijgt diegene E er automatisch bij.
- A: motorfietsen en driewielers.
- B en E: personenauto’s en aanhangers.
- C en E: vrachtauto’s en aanhangwagens.
- D en E: bussen en aanhangwagens.
- F: dit is een speciale categorie voor invaliden.
Invaliden voelen zich gediscrimineerd door de aparte categorie F. Door de kritiek wordt deze categorie in 1953 weer afgeschaft.
Rijlessen kosten overal fl. 2,50 (Euro 1,13) per categorie. Het examengeld was fl. 5,50 (Euro 2,50).
1934 – langer rijexamen, landelijke regels
Van 1934 tot 1940 verbetert het CBR het rijexamen en deelt extra het informatie. De organisatie verspreidt bijvoorbeeld folders met informatie over verkeersborden. En adviseurs die het rijexamen afnemen krijgen regelmatig instructies over hoe ze moeten examineren. Kandidaten krijgen van tevoren informatie over de eisen van het examen. Dat examen wordt ook langer. Vanaf 1934 moeten kandidaten een half uur rijden. Daarvoor duurde het examen een kwartier. Met deze maatregelen wordt het examen in het hele land zoveel mogelijk hetzelfde.
1927 – geldigheid, keuring en rijexamen
Er komen meer regels voor het rijbewijs. De geldigheidsduur is vanaf nu 2 jaar. Mensen moeten zich verplicht medisch laten keuren en een rijexamen doen. Er komen 3 categorieën op het rijbewijs: motoren, motorrijtuigen met meer dan 2 wielen en bromfietsen.
In dit jaar wordt ook het Centraal Bureau voor de afgifte van Bewijsstukken en Rijvaardigheid (CBBR) opgericht. Dit wordt later het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR).
Het rijexamen kost vanaf 1 september 1927 fl. 4,00 (Euro 1,82).
1906 – het eerste rijbewijs
Op 10 februari 1905 gaat de Motor- en Rijwielwet in. Daardoor wordt een rijbewijs verplicht. Sinds 1 januari 1906 heeft Nederland een officieel landelijk rijbewijs. Dit is een eenvoudig rijbewijs met 2 categorieën. Een medische keuring en rijexamen zijn niet nodig.
Voor 1906 – Geen rijbewijs, wel vergunning
Mensen hebben een vergunning nodig voor “het berijden van de wegen met een voertuig, voortbewogen door mechanische kracht en van een groter gewicht dan 150 kg”.
Het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid geeft vergunningen af voor de rijkswegen. Automobilisten die ook op provinciale en gemeentelijke wegen willen rijden, moeten daarvoor een aparte vergunning aanvragen.
1910 – internationale erkenning
Het internationaal geldende rijbewijs wordt ingevoerd. Hierdoor kunnen mensen met een Nederlands rijbewijs in het buitenland rijden. En Nederland erkent buitenlandse rijbewijzen.
Nederlandse rijbewijzen uit verschillende jaren

Rijbewijs 2025 - nu

Rijbewijs 2014 - 2025

Rijbewijs 2013 - 2014

Rijbewijs 2006 - 2013

Rijbewijs 2004 - 2006

Rijbewijs 2002 - 2004

Rijbewijs 1996 - 2002

Rijbewijs 1984 - 1986

Linnen rijbewijs 1951-1984

Rijbewijs C 1949.


Rijbewijs A uit 1939