Deze partijen werken samen in het mogelijk maken van vrachtwagenheffing en hebben elk hun eigen rol:

• Ministerie van IenW: verantwoordelijk voor vrachtwagenheffing en voor de wet- en regelgeving. Ook stelt het ministerie onder andere de tarieven vast.
• RDW: voert de regie op vrachtwagenheffing en heeft een centrale rol in de realisatie van vrachtwagenheffing.
• Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB): verantwoordelijk voor de incasso van boetes.
• Rijkswaterstraat: verantwoordelijk voor de weginrichting, zoals het plaatsen van de uitleesapparatuur en de verkeersborden.
• Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT):  Fysiek toezichthouder door voertuigen langs de weg staande te houden.
  
   

Waarom vrachtwagenheffing?

Het kabinet wil dat Nederlandse en buitenlandse vrachtwagens op eenzelfde manier gaan betalen voor het gebruik van de Nederlandse wegen. Net als Nederlandse vrachtwagens nu in Duitsland, België en andere Europese landen vrachtwagenheffing betalen waar deze al is ingevoerd.

Daarnaast wil het kabinet de vervoerssector stimuleren om te kiezen voor schonere vrachtwagens en efficiënter vervoer. Hoe meer kilometers vrachtwagens rijden, hoe meer heffing ze straks gaan betalen. Maar hoe schoner en hoe lichter de vrachtwagens zijn, hoe minder ze moeten betalen. Het gemiddelde tarief is 16,7 cent per kilometer (prijspeil 2023). Door middel van het terugsluizen van de netto-opbrengst wordt geïnvesteerd in innovatieve en duurzame maatregelen in de sector en worden deze actief gestimuleerd. Dat past bij de ambitie om het goederenvervoer voor 2050 CO2-neutraal te maken.

Op welke wegen?

Nederlandse én buitenlandse vrachtwagens gaan per gereden kilometer betalen voor het gebruik van Nederlandse wegen. Vanaf 2026 gaat de vrachtwagenheffing gelden op:

• alle snelwegen
• een aantal provinciale wegen
• een aantal lokale hoofdwegen

Hoe werkt het?

Zodra de vrachtwagenheffing ingaat, moeten vrachtwagens uitgerust zijn met werkende boordapparatuur. De boordapparatuur in een vrachtwagen registreert met behulp van satellietnavigatiesysteem GNSS (Global Navigation Satellite System) hoeveel kilometers een vrachtwagen op welke wegen rijdt.

Voor boordapparatuur kan een transporteur terecht bij in Nederland toegelaten dienstaanbieders. Deze zorgen voor de boordapparatuur die nodig is voor de berekening van de heffing en zorgen voor de betaling aan de overheid. Bij problemen met de boordapparatuur dient de transporteur zo snel mogelijk contact op te nemen met de dienstaanbieder. Het systeem sluit aan bij andere Europese heffingssystemen.

Een digitaal handhavingssysteem van de overheid controleert of voertuigen over de juiste boordapparatuur beschikken, zich aan de regels houden en er niet wordt gefraudeerd.

In 2026 gaat de vrachtwagenheffing in voor alle binnenlandse en buitenlandse vrachtwagens die zwaarder zijn dan 3,5 ton (3.500 kg). Het gemiddelde tarief per kilometer bedraagt ongeveer 15 cent. Hoe lager de uitstoot van de vrachtwagen, hoe lager het tarief per gereden kilometer. Als de heffing wordt ingevoerd, gaat de motorrijtuigenbelasting fors omlaag en verdwijnt het Eurovignet. Vrachtwagens gaan niet dubbel betalen. Dus op de locaties waar tol moet worden betaald (zoals de Westerscheldetunnel, de Kiltunnel en de Blankenburgverbinding) is er geen sprake van vrachtwagenheffing.

In het Nederlandse Klimaatakkoord van 2019 is afgesproken dat het goederenvervoer in 2050 emissievrij moet zijn. Maar de investeringskosten voor verduurzaming zijn vaak hoog. De netto-opbrengst van de heffing gaat daarom naar subsidies voor de verduurzaming en innovatie van het wegvervoer.

Met de vrachtwagenheffing stimuleren we het gebruik van emissievrije vrachtwagens en het organiseren van efficiënter transport om zo minder kilometers te rijden. In 2024 is er 70 miljoen euro subsidie beschikbaar en 100 miljoen in 2025. Tussen 2026 en 2030 is er ongeveer 250 miljoen euro per jaar beschikbaar vanuit de opbrengsten van de vrachtwagenheffing. Op vrachtwagenheffing.nl kunt u lezen waarvoor en wanneer u subsidie kunt aanvragen.

Subsidies gezamenlijk bepaald

De inrichting van de subsidies gebeurt in nauw overleg met vertegenwoordigers van de vervoerssector. Het ministerie van IenW overlegt met drie vervoersorganisaties:

• evofenedex
• Transport en Logistiek Nederland (TLN)
• Vereniging Eigen Rijders Nederland (VERN).

Voor deze drie partijen is gekozen, omdat zij het merendeel van de betalingsplichtige vervoersbedrijven in Nederland vertegenwoordigen. Naast de vervoerspartijen zijn ook andere belanghebbenden betrokken. Gezamenlijk wordt bekeken welke subsidies of andere maatregelen noodzakelijk zijn om het innoveren en verduurzamen van de Nederlandse vervoerssector te stimuleren en te versnellen.

Op 14 september 2021 is het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing aangeboden aan de Tweede Kamer. Op 22 maart 2022 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangenomen. Op 12 juli 2022 heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing. Op 30 augustus 2022 is de Wet vrachtwagenheffing gepubliceerd in het Staatsblad.

Realisatiefase

Sinds de publicatie van de Wet vrachtwagenheffing zitten we in de realisatiefase, die onder meer bestaat uit de aanbestedingen en gunning en het bouwen en testen van de (ICT-)systemen. De verwachting is dat deze fase in totaal circa vier jaar duurt. Dat betekent dat naar verwachting vrachtwagenheffing in 2026 wordt ingevoerd.

Heeft u een vrachtwagen van meer dan 3.500 kg? Ga dan na wat de heffing betekent voor uw bedrijfsvoering en sluit op tijd een overeenkomst met een in Nederland toegelaten dienstaanbieder. Deze dienstaanbieders worden vanaf 2025 toegelaten. Heeft u een contract met een EETS-aanbieder voor ritten in Duitsland, België en andere landen? Informeer dan of dit contract uit te breiden is naar Nederland.

• RDW kiest waarnemingsapparatuur van VITRONIC voor vrachtwagenheffing

• De website van het programma vrachtwagenheffing.
• Informatie van de Rijksoverheid over vrachtwagenheffing.
• Animatie vrachtwagenheffing van het ministerie van IenW.